İşletim Sistemi Nedir, Çeşitleri Nelerdir?

26 Temmuz 2023

İyi bir bilgisayarda aranan en önemli özelliklerden biri işletim sistemidir. İşletim sistemi, bilgisayar veya benzeri cihazların donanım kaynaklarını yöneten ve uygulamaların çalışmasını sağlayan yazılım tabanlı bir sistemdir. İşletim sistemi ile birlikte bilgisayarınızın performansı yüksek bir seviyede kullanabilir ve aynı anda birden fazla uygulamayı açık tutabilirsiniz. Kullanıcıların bilgisayarı kullanması daha kolay hale gelir.

Özellikle işlerini bilgisayar üzerinden halledenler için işletim sisteminin önemi oldukça büyüktür. Teknoloji geliştikçe işletim sisteminde çeşitlilik artmaktadır. Bu yüzden bu geniş yelpazede kendi ihtiyaçlarınızı karşılayan bir işletim sistemi tercih etmeniz verimlilik ve hız açısından oldukça önemlidir.

İşletim Sisteminin Çalışma Şekli Nasıldır?

Bilgisayarı açtığınız anda işletim sistemi de çalışmaya başlamaktadır. Ardından bilgisayar içerisindeki yüklü uygulamaları ekrana yansıtılır. İşletim sistemi ikiye ayrılmaktadır. Bunlar kapalı kaynak kodu ile çalışan işletim sistemleri ve açık kaynak kodu ile çalışan işletim sistemleri olarak geçmektedir.

İşletim Sisteminin Görevleri Nelerdir?

Her şeyde olduğu gibi işletim sisteminin de bilgisayar için görevleri mevcuttur. Bu görevler bilgisayarın performansını oldukça etkilemektedir. İşte işletim sisteminin görevleri:

Kaynak yönetimi: İşletim sistemi, bilgisayar donanımının kaynaklarını (CPU, bellek, disk alanı vb.) programlar ve kullanıcılar arasında paylaşır. Böylelikle aynı anda birden fazla programın açılabilmesi sağlanır.

İşlemci yönetimi: Bilgisayarda çalışan işlemleri yönetmektedir. İşlemleri sonlandırır, durdurur veya devam ettirir.

Dosya yönetimi: Dosyaların düzenlenmesi, oluşturulması veya taşınması gibi işlemleri yönetmektedir. Böylelikle dosyalarınızı düzenlemeniz daha kolay bir hale gelmektedir.

Giriş/Çıkış Yönetimi

Güvenlik önlemlerini uygulama gibi işlevleri bulunmaktadır. Bunun dışında işletim sistemi, kullanıcıya daha iyi bir deneyim sunmak için çeşitli bileşenlere sahiplik etmektedir. Bu bileşenler; çekirdek, sürücüler, hizmetler, kullanıcı arabirimleri, sistem kütüphaneleri ve uygulama arayüzleridir.

İşletim Sistemi Çeşitleri Nelerdir?

Bilgisayar için birçok farklı işletim sisteminin mevcut olduğundan bahsetmiştik. İşletim sistemleri, bilgisayar donanımı ile kullanıcılar arasında iletişimi sağlamak amacı gütmektedir. Windows, MacOs veya Apple OSX, Linux, UNIX, Android, Pardus ve IOS bu işletim sistemlerinden bazılarıdır. Bu işletim sistemleri farklı platformlarda kullanılmaktadırlar.

Windows

Windows en popüler işletim sistemlerinden biridir. Bilgisayarlar için birçok sürümü bulunan Windows, düzenli güncellemeleriyle kullanıcıları her daim güncel tutar. Windows 11, şu an en güncel Windows işletim sistemidir. Bunun dışında örneğin Windows 8, Windows 10 ve Windows 7 gibi işletim sistemlerine de sahiptir.

MacOS İşletim Sistemi

Apple tarafından geliştirilen macOS, Apple bilgisayarlarda kullanılan işletim sistemidir. macOS, kullanıcı dostu bir arayüz, güçlü grafik tasarım yetenekleri ve optimize edilmiş donanım entegrasyonu sunar.

UNIX İşletim Sistemi

Brain Kernighan tarafından 1960'ların sonlarında geliştirilmiş olan bu işletim sistemi komut satırları olarak yazılmaktadır. C yazılım dili ile oluşturulduğundan kullanım açısından kolay bir mekanizmadır.

Linux İşletim Sistemi

Söz konusu sistem birçok açık kaynak kodlu işletim sistemlerinin de temelini oluşturmuştur. Linux'un bu denli yaygın olarak kullanılmasının en önemli nedeni, virüs bulaşma ihtimali en düşük olan işletim sistemi olmasıdır.

Pardus İşletim Sistemi

Linux işletim sistemi temel alınarak TÜBİTAK tarafından geliştirilen Pardus işletim sistemi, geliştirilmeye müsait olan yerli bir sistemdir. Hızlı kurulmasının yanı sıra pratik kullanımı ile de ön plana çıkan sistem, çok dil özelliği ile de kullanıcıya büyük avantaj sağlar. Pardus'un bugüne kadar yayınlanmış 5 farklı ana sürümü ve 9 adet de ara sürümü vardır. Bunun yanında 2 farklı kurumsal sürümü de bulunur. Yerli olması ve kullanım kolaylığı nedeniyle yaygın olarak tercih edilen bir sistemdir.

Android İşletim Sistemi

Daha çok telefonlara ve tabletlere yönelik olan bu işletim sistemi neredeyse çoğu telefonda kullanılmaktadır. Google Play Store bu sistemin en önemli parçalarından biridir.

iOS İşletim Sistemi

Apple tarafından geliştirilmekte olan iOS işletim sistemi, macOS işletim sistemi baz alınarak geliştirilen Apple tarafından üretilen mobil cihazların işletim sistemi ihtiyacını karşılamaktadır.

Bunlar sadece popüler olan bazı işletim sistemleridir. İşletim sistemleri, farklı özellikler, kullanım alanları ve hedef cihazlara göre farklılıklar gösterebilir. Her bir işletim sisteminin kendi benzersiz özellikleri ve avantajları vardır ve kullanıcıların tercihlerine ve ihtiyaçlarına bağlı olarak seçilirler.